Karl Wolkenstein bittet Leo Thun die Bewerbung seines Hausarztes für die Stelle des Bezirksarztes zu unterstützen. Wolkenstein bürgt für den Charakter und die medizinischen Fähigkeiten des Arztes. Anschließend geht Wolkenstein auf die Reformen des Staates und der Verwaltung und deren Folgen für die Landbevölkerung ein. Aus seiner Sicht zeigen sich nämlich dort die Folgen der Reformen am deutlichsten. Wolkenstein zeigt sich zudem ziemlich skeptisch, was den Erfolg der Reformen betrifft und sieht insbesondere historisch gewachsene, organische Strukturen der Gesellschaft und des Zusammenlebens bedroht.
Verweis auf A3 XXI D116.
Werthester Freund!
Ich bin bisher meinem Vorsatze getreu geblieben, die Männer, welche die fast
übermenschliche Aufgabe haben,
Mein hiesiger Hausarzt
Den Winter habe ich vielfach leidend
zugebracht. Die allgemeinen Widerwärtigkeiten, die besonderen, die mich trafen,
zuletzt der Tod meiner Mutter, hatten meine Gesundheit neuerlich erschüttert,
und erst seit kurzem geht es wieder zum Besseren. Was mich dabey am meisten
kränkt, ist die gehinderte geistige Thätigkeit. Es rumort allerley in Kopf und
Brust, aber man kann doch nichts Rechtes zu Stande bringen. Im Übrigen bin ich
mit meinem Landleben ganz zufrieden. Es ist namentlich jetzt von Interesse, den
Übergang von den alten Formen zu den neuen zu beobachten – zumal dieser Übergang
auf dem Lande viel greller, dagegen die Veränderung in der Begriffsweise und den
Stimmungen der Landbevölkerung eine viel langsamere ist. Aber, nachdem der dort
weder sehr intensiv, noch sehr verbreitete Schwindel vorüber ist, denken und
fühlen die meisten wohl ziemlich so wie vor 4 oder 5 Jahren, und ist der Gehalt
des Lebens bey ihnen kein wesentlich verschiedener geworden. Die Formen aber
sehen wir Stück für Stück abfallen und neue an deren Stelle errichten.
Daß
mit dem nöthigen Aufräumen der alten Formen allmälig auch der Geist gänzlich
entweichen werde, der sie belebt und in ihnen gelebt hat, daran zweifle ich
nicht; denn keine Richtung des Geistes – keine Stimmung des Gemüthes – kann in
dieser Welt bestehen und wirken, ohne sich an sichtbare und greifbare Formen zu
halten – selbst die Religion kann es nicht.
Aber nicht ebenso ist umgekehrt
mit der neuen Form auch der neue Geist – oder überhaupt ein Geist gegeben. Ob
sich der nun finden werde oder ob wir gleich unserem auserwählten Vorbilde
Als Egoist habe ich aber keine
Ursache die Veränderung zu bedauern, die sich eben in dem gegenwärtigen Momente
macht – ich werde sittlicher und materieller Verantwortlichkeit ledig, mag der
Staat zusehen, wie er besser damit fertig wird. Ist doch der neue modus vivendi
überhaupt recht eigentlich das Werk des sich auf sich selbst stellenden
Egoismus, der sich dabey auch ganz behaglich finden könnte, würde ihn nicht die
ganz gegründete Furcht quälen, daß er früher oder später auf einen noch derberen
und rücksichtsloseren Egoismus stoßen werde (Radicalismus – Socialisismus etc.).
Aber so wie ich bin – mit jener Vorliebe für sittliche und gemüthliche
Beziehungen, wie sie in die menschlichen Verhältnisse seit Jahrhunderten vererbt
waren – nicht ohne Verständnis (wenigst[ens] bilde ich mir es ein) für die
verlorene Weisheit, welche den Menschen in seiner Ganzheit anzufassen und durch
vielverschlungene materielle, geistige, gemüthliche Fäden aneinanderzuknüpfen
und dem Egoismus Gegengewichte zu setzen wußte – ohne Glauben in die modernen
Institutionen und in die Fruchtbarkeit der Versuche organisches Leben
hervorzurufen, während man gleichzeitig die verbindenden und wärmeerzeugenden Elemente verbannt und mit dem Lichte allein Leben zu wecken und zu erhalten wähnt – durch die
Erfahrung belehrt, daß der Geist des Zerreißens nicht bey den größeren Kreisen
stehen bleibt, sondern tiefer und tiefer hinabgreift und endlich auch an den
letzten Knoten – die Familie geht (die Civilehe) – kurz, so wie ich bin, kann
ich auch die Aufräumung der letzten patrimoniellen Trümmer nicht ohne
bedauernden Rückblick in die Vergangenheit betrachten. Ob das klar ist, was ich
da sage – weiß ich nicht. Es fließt da viel von Gefühlsweisen ein, die sich
schwer in Worte fassen lassen.
Wolkenstein
Brunnersdorf, 2. Dezember [1]850
Passau 1802–1875 Teplitz
bis 1848 Richter, zuletzt Präsident des Landrechts in Brünn, 1848 Rückzug ins Privatleben, 1860 Mitglied des verstärkten Reichsrats
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
Arzt in Kralup
erwähnt in
1822–1898 Bad Ischl
geb. Clam-Martinic, ab 1847 Gattin von Leo Thun
https://d-nb.info/gnd/13016402X
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
Tetschen 1811–1888 Wien
1848 Gubernialpräsident von Böhmen, 1849–1860 Minister für Kultus und Unterricht, ab 1861 Mitglied des Herrenhauses, Herausgeber der Zeitung "Das Vaterland"
https://d-nb.info/gnd/118757393
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in
erwähnt in